لایه آزمایی با ساق مته (Drill Stem Test)

در حین حفاری و یا تکمیل چاه ، با برخورد به لایه ای از نفت و یا گاز ، در مورد آزمایش آن لایه تصمیم گیری می گردد .  این آزمایش که در حضور دکل حفاری انجام می گیرد ، لایه آزمایی با ساق مته Drill Stem Test   نامیده می شود و جهت انجام آن از ابزار بخصوصی استفاده می گردد . (Drill Stem Tool)

هدف اصلی از انجام این آزمایش جمع آوری نمونه ای از سیال مورد نظر و اندازه گیری فشار لایه می باشد و بدیهی است در صورتیکه بتوان آزمایش خوبی انجام داد ، به کمک اطلاعات کسب شده از چاه بسیاری از مجهولات مربوط به چاه و آن لایه بخصوص قابل محاسبه می باشند .  به طور مثال :  نفوذپذیری لایه (Permeability)  ، شاخص بهره وری  (Productivity Index)  افت فشار (Drow Done)  در دبی های مختلف و حتی راندمان تولیدی چاه (Flow Efficiency)  نیز قابل محاسبه می باشند.  علاوه بر آنها نمونه جمع آوری شده از سیال در صورت تحت آزمایش قرار گرفتن در آزمایشگاه ، بسیاری از مشخصات آن سیال را معلوم خواهد نمود .

دستگاه به توسط لوله های بخصوصی به داخل چاه فرستاده می شود (Drill Pipe)  و به طور کل تشکیل شده است از دو (یابیشتر) دستگاه فشارسنج داخل چاه ، که فشار سنج بالائی، فشارداخلی لوله مزبور و فشارسنج پائینی فشار خارج آنرا اندازه گیری می نمایند . ( به هر صورت فشار داخلی چاه اندازه گیری می شود ) .

دستگاه توسط مجرابند (Packer) در عمق مورد نظر ثابت نگهداشته می شود .  توسط شیرهائی که دارد قابلیت بازوبسته شدن را دارد .  پس از قرار دادن دستگاه ، چاه را طبق برنامه ای تنظیمی بازکرده و سپس می بندند .  در حقیقت فشار داخلی چاه را ، چه وقتی که باز است و چه زمانی که بسته می شود اندازه گیری می کنند .

طرز عمل دستگاه فشارسنج تقریباً مشابه همانست که در قسمت اندازه گیری فشار داخلی چاه مشروح است و با بیرون آوردن دستگاه از چاه ، نمودارهای رسم شده از فشار نسبت به زمان را توسط دستگاه بخصوصی می خوانند و از ارقام بدست آمده جهت انجام محاسبات استفاده می گردد .

سیال از طریق سوراخهائی که بر روی دستگاه موجود است به داخل آن نفوذ کرده و بدین ترتیب با گذشتن از مسیر داخلی آن به قسمت بالاتر می رسند که در نتیجه در مسیر اندازه گیری فشار قرار می گیرد .

اتفاق می افتد که سیال در مسیر حرکت ( به خاطر همراه داشتن مواد زائد و به صورت معلق )  فشارسنج فوقانی و یا حتی سوراخهای موجود بر روی دستگاه را به طور کل و یا مختصری مسدود نماید .  بدیهی است در این صورت فشارهائی که از فشارسنج فوقانی خوانده می شوند چندان قابل قبول نیستند .

(جهت توضیح کامل وکسب اطلاع بیشترتوصیه می گرددکه به کتابچه های مربوطه شرکت ها لیبرتون و یا جزوه (Well Testing – Van Poollen) و یا هر جزوه دیگر که مطلبی راجع به این موضوع دارد مراجعه گردد ).

منبع: سایت نفت یاسوج