در سال ۱۹۲۰ یک سکوی چوبی در آبهای کم عمق دریاچه۳ ماراسی بیو واقع در ونزوئلا ساخته شد و از روی آن عملیات حفاری انجام پذیرفت .البته از آنجایی که شدت امواج در این دریاچه به مراتب کمتر از دریا میباشد  نمیتوان آن را سکوی دریایی قلمداد نمود.

در سال ۱۹۳۰ در جنوب لوئیزیانا از روی یک سکوی چوبی که کانالی در کنار آن جهت استفاده از سرویس بارجها و قایقها جهت حمل و نقل احداث شده بود حفاری صورت گرفت.

ایجاد سکوهای چوبی با استفاده از شمع های چوبی همچنان ادامه یافت به نحوی که در سال ۱۹۳۳ سکویی در اعماق ۷/۳ متری آب و به فاصله یک کیلومتری از ساحل احداث گردید.

در سال ۱۹۳۷ شرکت ۴برون اندروت آمریکایی در فاصله ۶/۱ کیلومتری از ساحل یک سکوی چوبی در

عمق ۳/۴ متری احداث نمود.

عملیات احداث سکوهای چوبی تا سال ۱۹۴۰ ادامه یافت و پس از آن به علت شروع جنگ جهانی دوم

گسترش عملیات معلق گردید.

ferry 1

caddo parish la 2

maracibio 3

brown & root 4

سکوهای فولادی

در زمان جنگ جهانی دوم و پس از آن به دلیل نیازهای جنگ صنایع فولاد پیشرفت شایان توجهی نمود و پس

از پایان جنگ سازه های فولادی از جمله سکوهای فولادی رواج یافتند .اولین سکوی فولادی در سال ۱۹۴۶

میلادی در عمق ۳/۴ متری ساخته شد شایان ذکر است که جهت احداث این سکو ۲۳۸ شمع به کار رفت.

اولین سکوی فولادی از نوع ۱شابلونی با روش ساخت کنونی (یعنی ساخت در ساحل و پس از حمل نصب در

محل) در سال ۱۹۴۷ در آبهای خلیج مکزیک ساخته شد که این سکو در ۲۹ کیلومتری از ساحل و در عمق

۱/۶متری نصب گردید. سپس یک سکوی دیگر از این نوع در عمق ۲/۱۵ متری احداث شد و بدین ترتیب

یک صنعت جدید متولد گردید . در طول دوره پیشرفت سکو سازی به موازات پیشرفت صنایع فولاد به مرور

قطر شمع ها بزرگتر گردیده و از تعداد آنها کاسته شد و روشهای اجرایی بهبود یافت .

در سال ۱۹۴۹ ده سکو در خلیج مکزیک احداث گردید که در اثر نیروی امواج طوفانی این سکوها یا کاملا

از بین رفت و یا صدمه کلی بر آنها وارد آمد.

در سال ۱۹۵۵ برای اولین بار با ساخت سکویی به طور کامل در ساحل  و حمل توسط بارج و نصب به

وسیله بارج های جرثقیل دار عظیم درعمق ۵/۳۰ متری  ساخت سکوهای بلند تر رواج یافت و روز به روز

بر ابعاد سکوها افزوده گردید .سکوها در اعماق بیشتر و به فاصله دورتر از ساحل نصب شدند .

در سال ۱۹۷۶ کمپانی نفتی ۲شل اعلام کرد که بلند ترین سکوی نفتی دنیا را در آبهای خلیج مکزیک نصب

خواهد کرد . این سکو کامل و مجهز به تمامی تجهیزات (دکل حفاری مخازن- گل حفاری –محل اقامت افراد-

وسایل تولید و غیرو…)بود نام این سکو کونیاک گذارده شد و در فاصله ۱۶۰ کیلومتری جنوب شرقی ایلت

لوئیزیانا و حدود ۱۵ کیلومتری دهانه می سی سی پی در عمق ۹/۳۱۰ متری نصب گردید که حدود ۹/۲۲

متر سکو نیز (علاوه بر عمق آب )از آب بیرون بود این سکو دارای ۲۴ شمع با قطر خارجی ۱۲۲ سانتیمتر

و ضخامت جداره شمع ماکزیمم برابر ۳۵/۶ سانتیمتر بوده که وزن کلی سکو بالغ بر ۵۳۵۰۰ تن متریک می

باشد و برای موج به ارتفاع ۹/۲۲ متر و پریود ۱۲ ثانیه و سرعت باد معادل ۱۵۰ مایل در ساعت و زلزله

خطی ۰/۲Gو در حالت پلاستیک۰/۴G طراحی گردیده است مدل کامپیوتری این سکو شامل ۷۰۰ گروه و

۲۰۰۰عضو میباشد کمپانی شل و ۱۴ کمپانی دیگر در این کار شرکت داشتند که هزینه آن بالغ بر ۲۵۰

میلیون دلار گردید.

در حال حاضر بلند ترین ۳سکوی ثابت شابلونی در عمق ۵/۳۱۵ متری در خلیج مکزیک نصب گردیده و

سکوهای عظیم از نوع ثابت وزنی ۴بتونی در دریای شمال احداث گردیده است و برای اعماق خیلی زیاد

از سکوهای شناور و سکوهای ۵پایه کششی استفاده میگردد . در سال ۱۹۸۴ میلادی در اعماق ۶/۶۰۹ متری

به وسیله شرکت  ۶بکتل یک سکوی پایه کششی نصب گردید .

همانگونه که تشریح گردید در روند تکاملی ساخت سکوها از آنجایی که مسائل نفتی –سیاسی و بعضا نظامی

(از جمله سکوی رادار تکزاس )مطرح بوده شتاب زیادی به چشم میخورد و این صنعت که میتوان گفت حدود

۵۰ سال قدمت دارد مراحل پیشرفت زیادی را پشت سر نهاده است . به موازات پیشرفت سکوهای فوق الذکر

سکوهای حفاری مانند سکوهای ۷خود بالابر و ۸غوطه ور و۹ نیمه غوطه ور نیز مراحل تکاملی خود را طی

نموده اند.

template platform 1

shell co 2

template fixed platform  ۳

gravity platform  ۴

tension leg platform  ۵

bechtel  ۶

jack up  ۷

submersible  ۸

semi-submersible  ۹

سکوهای ثابت

سکوهای ثابت نوع۱ شابلونی

این نوع سکو معمولا در آبهای کم عمق تر نصب میگردد .و البته امروزه از این نوع در اعماق ۵/۳۱۵ متری نیز نصب شده است ولی معمولا بیشتر تا عمقی حدود ۱۰۰ متر از آنها استفاده میگردد .

نام گذاری این سکو بدین سبب میباشد که از پایه های سکو به عنوان هادی جهت نصب شمع ها استفاده میشود (شمع ها از داخل پایه سکو یا از خارج و متصل به پایه سکو کوبیده میشوند) به این سکو اصطلاحا سکوی ۲جاکت نیز گفته می شود

این سکو شامل قسمتهای زیر می باشد:

۱ -جاکت یا یک قاب فضایی که جهت سرویس دادن در نصب شمع ها و به عنوان ۳مهاری های جانبی برای شمع ها طراحی گردیده اند .

۲ -شمع ها که منتقل کننده بار افقی و عمودی دائمی به کف دریا میباشند.

۳ -۴روسازه که شامل خرپاهای فضایی و عرشه های ضروری جهت تحمل بارهای بهره برداری و دیگر بارها می باشد

قسمت اعظم این نوع سکوها در دنیا (حدود ۶۰% کل این سکوها)در خلیج مکزیک واقع می باشند که بلند ترین سکو از این نوع در عمق ۵/۳۱۵ متری در آبهای خلیج مکزیک نصب گردیده است .

از این نوع سکو علاوه بر خلیج مکزیک در دریاچه ماراسی بیو –خلیج فارس –آفریقا علی الخصوص نیجریه و سواحل کالیفرنیا استفاده می گردد.

نصب سکوی ثابت از سال ۱۹۵۵ در خلیج فارس متداول گردید و در سال ۱۹۶۴ اولین سکوی ثابت در آبهای ایران نصب گردید . و هم اکنون حدود ۱۳۵ سکوی ثابت نوع شابلونی در آبهای ایران در خلیج فارس و متعلق به ایران وجود دارد. سکوهایی که در خلیج فارس نصب میشوند در مقایسه با سکوهای خلیج مکزیک در مقابله با امواج و طوفانهای ضعیف تری طراحی می گردند.

در سواحل کالیفرنیا عامل تعیین کننده ابعاد سکوها زلزله می باشد نه امواج ناشی از طوفان در دریا .

در آلاسکا فشارهای ناشی از یخ به ضخامت ۲/۱ الی ۸/۱ متری وارده بر سکو به مراتب بحرانی تر از نیروهای ناشی از زلزله و امواج ناشی از طوفان می باشد .این نیروها به حدی زیاد است که سکوی ثابت از نوع شابلونی برای این منطقه جوابگو نبوده و مناسب نمی باشد . به همین دلیل از نوع سکوی تراز شونده و یا سکوی تک پایه مونوپاد استفاده می گردد

سکوهای ثابت دریایی اصولا از مزیت خاصی برخوردارند زیرا هزینه نصب آنها نسبتا پایین و سکوهای پایداری می باشند که در خارج از سطح آب بدون ایجاد حرکت مهمی میتواند عملیات حفاری و تولید و دیگر کارها مانند بر روی آنها انجام گیرد. در خلیج مکزیک قابل دسترس بودن وسایل ساخت و سولت حمل و نصب بر رونق سکوهای ثابت دریایی در آن منطقه افزوده است .

tamplate  ۱

jacket  ۲

lateral bracing  ۳

super structure  ۴

سکوی حفاری خود بالابر (  jack up rig)

سکوهای خود بالا بر سکوهایی هستند که بر روی آب شناورند و تا محلی که باید جهت حفاری یا کارهای دیگر عمل کنند بر روی آب مانند کشتی حرکت مینمایند .پس از استقرار در محل حفاری با جک های پنوماتیک-هیدرولیک یا الکتریک پایه های سکو تا کف دریا پایین رانده میشوند و بعد سطح عرشه را به سمت بالا تا ارتفاعی که لازم است بالا برده تا از اثرات موج مصون بماند و یا ارتفاع لازم  جهت حفاری را کسب نماید. سکوی خود بالابر در مواقع اسقرار در محل پایداری زیادی دارد و میتواند عملیات حفاری حتی تا اعماق ۱۴۰ متری از روی آن انجام گیرد ولی معمولا برای اعماق ۱۵ الی ۱۰۰ متر از آن استفاده میگردد.

بر روی این سکو محل اسکان پرسنل –۱محل فرود هلیکوپتر-دکل حفاری-جرثقیل-قایق نجات و دیگر وسایل ضروری تعبیه میگردد.

شایان ذکر است که دولت ایران در سال ۱۳۶۳(ه.ش)یک دستگاه سکوی حفاری خود بالا بر از شرکت هیتاچی ژاپن خریداری کرد که این دستگاه با حدود ۸۳۰۰ تن وزن خالص و مساحت ۴۰۰۰ متر مربع و با پایه های قابل نصب تا عمق ۹۳ متری قابلیت حفاری تا عمق ۶۱۰۰ متری را دارا می باشد.این دستگاه دارای امکانات لازم از قبیل خوابگاههای متعدد- نماز خانه-رستوران –سالن کنفرانس-باشگاه-بهداری-محل فرود هلیکوپتر و دیگر امکانات فنی جهت حفاری میباشد و مجموعا امکانات زندگی جهت حدود یکصد نفر را دارا می باشد که دولت ایران علاوه بر این سکو  یک سکوی خود بالابر دیگر به نام شهید مدرس را دارا می باشد.